Luxaties van het schoudergewricht komen redelijk vaak voor, zeker bij bepaalde sporten. De meeste letsels komen voor in het acromioclaviculaire gewricht, dit is de verbinding tussen het acromion (deel van het schouderblad) en de clavicula (het sleutelbeen). Vaak ontstaat er echter verwarring: de AC luxatie wordt soms ten onrechte aanzien als een schouderluxatie, waar de kop van de bovenarm uit de kom van het schouderblad komt. Het zijn echter twee totaal verschillende letsels!
De Anatomie
Het schoudergewricht bestaat uit drie bot stukken: de scapula (het schouderblad), de clavicula (het sleutelbeen) en de humerus (bovenarm). Aan de voorkant van de schouder zit het uiteinde van het sleutelbeen tegen het uiteinde van het schouderblad (het acromion genoemd) en vormt daar het acromioclaviculaire gewricht. Dit gewricht is omgeven door zeer sterke ligamenten of gewrichtsbanden.
Gewrichtsbanden zijn weke delen structuren die bot aan bot verbinden, samen met het
gewrichtskapsel vormen ze een stevige structuur die het hele gewricht omgeeft en gevuld is met een kleine hoeveelheid gewrichtsvocht. Deze ligamenten zorgen ervoor dat het sleutelbeen niet teveel gaat verschuiven of verplaatsen ten opzichte van het schouderblad.
De Acromio Claviculaire letsels ( Tossy 1 -2 of 3 )
Het mildste letsel is een graad één letsel of een gewone verstuiking van de gewrichtsbanden. Hierbij is een verrekking opgetreden van de ligamenten maar ze zijn nog niet ingescheurd.
Bij een graad twee letsel is er scheur van de acromioclaviculaire ligamenten maar het coracoclaviculair ligament is nog intact. Hierbij treedt er een kleine verplaatsing op van het sleutelbeen ten op zichte van het schouderblad.
Bij een graad drie letsel is er zowel ter hoogte van het acromioclaviculair ligament als het coracoacromiaal ligament een scheur. Er is een duidelijk voelbare en zichtbare verplaatsing van het sleutelbeen, het zgn. pianotoets fenomeen.
Wat zijn de oorzaken van het letsel?
De meest frequente oorzaak van een AC luxatie is een val op de schouder: op het moment dat de schouder de grond raakt wordt het schouderblad naar beneden gedrukt, het sleutelbeen dat ook vast zit aan de borstkas en de ribben kan deze beweging maar gedeeltelijk volgen en het gewricht komt onder een dusdanige spanning te staan dat de gewrichtsbanden scheuren en er een luxatie ontstaat.
Wat zijn de symptomen?
De symptomen zijn zeer variabel, van een milde pijn rond het gewricht bij een graad 1, tot een hevige en uitgesproken pijn thv het gewricht bij een graad 3 letsel. Tevens kan er een oed zichtbare zwelling optreden thv de schouder. Na enige tijd kan er ook door de locale bloeding een blauwe verkleuring optreden. Bij een graad drie letsel is er een duidelijk zichtbare bult en er is een pianotoets teken: bij druk op het uiteinde van het sleutelbeen zakt het naar beneden, bij het loslaten zien we dat uiteinde onmiddellijk terug naar boven schieten, net als een pianotoets.
Hoe wordt de diagnose gesteld?
Er is natuurlijk een grondig klinisch onderzoek en een goede anamnese nodig om een correcte diagnose te stellen. Het is uiteraard van belang om vorige letsels van het schoudergewricht te vermelden! Bijkomend zullen er ook röntgen opnames gemaakt worden om het letsel te diagnosticeren, soms is het nodig om een gewicht in de hand te houden zodat het letsel duidelijker in beeld kan gebracht worden.
De behandeling
DE NIET CHIRURGISCHE BEHANDELING
De behandeling van graad 1 en de meeste graad 2 letsels bestaat meestal uit een periode van relatieve rust en een mitella. Verder ijzen of pijnmedicatie. Vrij snel wordt gestart met fysiotherapie. In samenspraak met uw arts en uw fysiotherapeut zal uw revalidatie worden opgevoerd zodat de dagelijke activiteiten (adl), daarna uw werk en tenslotte de sportactiviteiten snel hervat kunnen worden
DE CHIRURGISCHE BEHANDELING
Graad 3 letsels van het AC gewricht bij sportief actieve personen of mensen die zware arbeid moeten verrichten worden meestal door een orthopaed geopereerd. Hierbij wordt het gewricht hersteld en wordt het sleutelbeen weer op zijn normale positie ten opzichte van het schouderblad geplaatst. Er worden twee dunne pinnen geplaatst die het gewricht tijdelijk zullen fixeren, op deze manier kunnen de gewrichtsbanden die hersteld worden rustig genezen. Na zes weken zijn deze gewrichtsbanden voldoende hersteld en kunnen deze pinnen weer verwijderd worden.
De revalidatie
DE REVALIDATIE BIJ EEN NIET CHIRURGISCHE BEHANDELING
Als het niet nodig is om te opereren moet er, zo snel als de pijn het toelaat, te starten met actieve bewegingen van het schoudergewricht, dit zowel onder begeleiding van de fysiotherapeut als zelf thuis. Eerst wordt er onderhands geoefend, en worden bewegingen boven de 90 graden vermeden. Als de pijn vermindert en de beweeglijkheid beter wordt, dan wordt er een begin gemaakt met spierversterkende oefeningen van de musculatuur van de schouder. Gemiddeld gezien verdwijnt de meeste pijn tussen de vier en zes weken, bij ernstiger letsels kan dit evenwel oplopen tot 12 weken!
DE REVALIDATIE NA CHIRURGISCHE BEHANDELING
Na de OK wordt de arm in een sling gehouden. Na een paar dagen zal gestart worden met de fysiotherapie, hierbij zal de eerste dagen vooral aandacht besteed worden aan de controle van de pijn en de zwelling van het gewricht. Daarna wordt de schouder passief bewogen en kan er ijs op de wond gelegd worden. Hierbij zal langzaam het schoudergewricht soepel gemaakt worden en een worden de spieren mild gerekt. Na 6 weken wordt de therapie opgevoerd, de ligamenten hebben dan genoeg de tijd gehad om te herstellen. Na ongeveer drie maanden kan gestart worden met een actieve spierversterkende oefentherapie. Deze oefeningen zullen zich focussen op een actief herstel van de kracht van de rotatorcuffspieren en de andere spieren van de schouder gordel.
Het uiteindelijke herstel van uw schouder kan wel enige tijd in beslag nemen en de nodige moeite kosten bij de revalidatie. Revalideren is topsport!
Het is echter van belang om uw revalidatie schema steeds correct te volgen om uiteindelijk tot een positief resultaat te komen.
Heeft u lichamelijke klachten en wilt u graag weer pijnvrij kunnen bewegen? Met een fysiotherapie intake bekijken welke behandeling het beste voor u zal werken.
Bij Fysiotherapie Heerhugowaard aan de Terborchlaan kunt u zonder verwijzing binnen 24 uur terecht
